URLOPY RODZICÓW Z TYTUŁU NARODZIN DZIECKA

W sytuacji narodzin dziecka, rodzicom przysługuje:

• 20-tygodniowy podstawowy urlop macierzyński, w tym:
  – pierwsze 14 tygodni może wykorzystać wyłącznie matka dziecka,
  – pozostałe 6 tygodni może wykorzystać matka lub ojciec dziecka;
• 6-tygodniowy dodatkowy urlop macierzyński dla matki lub ojca dziecka;
• 2-tygodniowy urlop ojcowski, wyłącznie dla ojca dziecka;
• 26-tygodniowy urlop rodzicielski dla matki lub ojca dziecka.

Z wymienionych powyżej urlopów skorzystać mogą osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, umowę zlecenie, będące na samozatrudnieniu oraz funkcjonariusze służb mundurowych.

Po wykorzystaniu podanych urlopów, niektórzy rodzice mają dodatkowo wykorzystać 3-letni urlop wychowawczego. Przysługuje on osobom pracujących w oparciu o umowę o pracę, umowę zlecenie oraz pozostałe osoby, które mają opłaconą składkę chorobową.

Podstawowy urlop macierzyński

W przypadku narodzin jednego dziecka przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego.

Ile wynosi podstawowy urlop macierzyński przy narodzinach większej ilości dzieci podczas jednego porodu?

Jeżeli podczas jednego porodu urodzi się:

– 2 dzieci, wówczas do wykorzystania jest 31 tygodni urlopu macierzyńskiego,
– 3 dzieci, wówczas do wykorzystania są 33 tygodnie urlopu macierzyńskiego,,
– 4 dzieci, wówczas do wykorzystania jest 35 tygodni urlopu macierzyńskiego,,
– 5 i więcej dzieci, wówczas do wykorzystania jest 37 tygodni urlopu macierzyńskiego,.

„Nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego może przypadać przed przewidywaną datą porodu. Po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do wyczerpania” podanego powyżej okresu podstawowego urlopu macierzyńskiego (art. 180 § 3 i § 4 K.p).

Jak uzyskać urlop macierzyński?

Pierwsze 14 tygodni może wykorzystać wyłącznie matka dziecka. Po upływie tego czasu przysługuje jej pozostały wymiar urlopu, z którego może zrezygnować. Jeżeli tak się stanie, niewykorzystana część urlopu przysługuje ojcu na jego pisemny wniosek. Wówczas matka składa pracodawcy pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego, najpóźniej na 7 dni przed przystąpieniem do pracy. Do wniosku powinna dołączyć zaświadczenie pracodawcy, który zatrudnia ojca wychowującego dziecko na jego pisemny wniosek.

Dodatkowy urlop macierzyński

Podstawowy urlop macierzyński można wydłużyć o dodatkowy urlop macierzyński. Przysługuje on obu rodzicom w wymiarze:

• do 6 tygodni w przypadku narodzin jednego dziecka podczas jednego porodu,
• do 8 tygodni w przypadku narodzin więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu.

Dodatkowy urlop macierzyński można wykorzystać w jednej lub w dwóch częściach, które występują bezpośrednio jedna po drugiej – w wymiarze tygodnia bądź jego wielokrotności.

Jak uzyskać dodatkowy urlop macierzyński?

Urlop ten można uzyskać po złożeniu wniosku przez pracownika w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. „We wniosku o udzielenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego określa się termin zakończenia urlopu macierzyńskiego, a w przypadku gdy wniosek dotyczy drugiej części dodatkowego urlopu macierzyńskiego – termin zakończenia pierwszej części tego urlopu oraz okres dotychczas wykorzystanego urlopu” (art. 182 § 4 K.p.). Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownika.

Urlop rodzicielski (26 tygodni)

Po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze, rodzice (pracownicy) mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego wynoszącego do 26 tygodni, niezależnie od liczby urodzonych dzieci podczas jednego porodu. Rodzice dziecka mogą skorzystać z tego urlopu jednocześnie pod warunkiem, że łączny wymiar ich urlopu nie przekroczy ustalonych przepisowo 26 dni.

Urlop rodzicielski można wykorzystać w jednej, dwóch lub w trzech częściach, a każda z nich musi trwać co najmniej 8 tygodni, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej – w wymiarze wielokrotności tygodnia.

Jak uzyskać urlop rodzicielski?

Urlop rodzicielski można uzyskać po złożeniu przez rodzica pisemnego wniosku pracodawcy w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. „We wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego określa się termin zakończenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a w przypadku gdy wniosek dotyczy kolejnej części urlopu rodzicielskiego – termin zakończenia poprzedniej części tego urlopu oraz okres dotychczas wykorzystanego urlopu. Pracownik składający wniosek dołącza do wniosku pisemne oświadczenie o braku zamiaru korzystania z urlopu przez okres wskazany we wniosku przez drugiego z rodziców dziecka albo o okresie, w którym drugi z rodziców dziecka zamierza korzystać z tego urlopu w okresie objętym wnioskiem” (art. 182 § 5 K.p).
Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownika.

Urlop ojcowski (2 tygodnie)

Ojciec dziecka może wykorzystać urlop ojcowski w wymiarze 14 dni w terminie od narodzin dziecka do ukończenia przez nie 12. miesiąca życia.

Jak uzyskać urlop ojcowski?

Urlop ojcowski można uzyskać po złożeniu pisemnego wniosku pracodawcy w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Szef ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownika.

Urlop wychowawczy (36 miesięcy)

Rodzice mogą skorzystać z urlopu wychowawczego obejmującego wymiar do 36 miesięcy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Urlop jest do wykorzystania do czasu ukończenia przez dziecko 5. roku życia. Wymiar urlopu wychowawczego można podzielić na 5 części.

„W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem” (art. 186 § 1 K.h.).

Jak uzyskać urlop wychowawczy?

Urlop wychowawczy można uzyskać po złożeniu pisemnego wniosku pracodawcy.

Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141)
2. Ustawa z dnia 28 maja 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013 poz. 675)